Wat we ondersteunen
Wat we ondersteunen
DEMENTIEBELEID
Naar een goed onderbouwd dementiebeleid
Het Vlaamse dementiebeleid richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven voor mensen met dementie en hun naasten. Als partnerorganisatie, gemandateerd door de Vlaamse overheid, werken we onderdelen uit van het Vlaamse Dementieplan. Hierbij besteden we aandacht aan zowel medische zorg als psychosociale ondersteuning, leef- en woonomstandigheden en de participatie van mensen met dementie.
Luisteren naar
Met de stem van mensen met dementie en hun naasten in ons achterhoofd, ontwikkelen we persoonsgerichte zorgmodellen. De individuele behoeften en wensen van de persoon met dementie en zijn omgeving staan centraal.
Als Expertisecentra Dementie streven we naar een brede verspreiding van kennis over dementie. Zo zorgen we ervoor dat zorgverleners, beleidsmakers en het grote publiek beter geïnformeerd zijn over de complexiteit van dementie. Op deze manier ondersteunen we het beleid om van Vlaanderen een plek te maken waar mensen met dementie en hun naasten er gewoon bij horen.
Wil je weten waaruit het dementiebeleid in Vlaanderen bestaat? Lees dan het Vlaamse dementieplan op deze pagina.
Kennisagenda
In Vlaanderen en internationaal wordt veel onderzoek gedaan naar dementie. Biomedisch onderzoek probeert de aandoening te begrijpen en zoekt naar medicijnen. Psychosociaal onderzoek richt zich op het verbeteren van de dementiezorg. Als Expertisecentra Dementie Vlaanderen volgen en leggen wij nadruk op het psychosociale onderzoek om de resultaten in de dementiezorg toe te passen. Hiervoor zijn samenwerkingen tussen wetenschap en praktijk nodig.
Kruisbestuiving
Het vertalen van onderzoeksresultaten naar de praktijk is één ding. We willen ook praktijkvragen naar de wetenschap brengen. Daarom organiseren we focusgroepen met Referentiepersonen dementie, mantelzorgers en de Vlaamse werkgroep van mensen met dementie. De resultaten verschenen in onze Kennisagenda in 2015, 2022 en 2023. Onze Kennisagenda zien we als een boodschappenlijst voor de wetenschap.
Bekijk de Kennisagenda hier. De Kennisagenda bestaat ook in het Frans.
Oproep tot onderzoeksvoorstellen
Samen met Stichting Alzheimer Onderzoek lanceren we op regelmatige basis een oproep tot onderzoeksvoorstellen. Belgische onderzoekers kunnen dan voorstellen indienen op basis van onze top tien.
wetenschappelijk onderzoek
Wil je ook een wetenschappelijk onderzoek voorstellen? Op regelmatige basis kunnen onderwijsinstellingen en universiteiten intekenen op een oproep van Stichting Alzheimer Onderzoek rond psychosociale aspecten van dementiezorg. Wil je er meer over weten mail ons of contacteer Stichting Alzheimer Onderzoek.
memorandum
Ons memorandum biedt richtlijnen voor het beleid rond dementiezorg aan ministers en leden van het Vlaams Parlement en de Kamer. Bij elke verkiezing actualiseren we dit document. De laatste versie, van september 2023, richtte zich op de verkiezingen van juni 2024.
Gedeelde verantwoordelijkheid
De zorg voor mensen met dementie is een gedeelde verantwoordelijkheid. Mantelzorgers, zorgverleners en beleidsmakers spelen allemaal een cruciale rol. Het Vlaamse en Belgische beleid, evenals het lokaal beleid zijn essentieel in het verbeteren van de zorgkwaliteit voor mensen met dementie.
De Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en de Belgische minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid zijn hoofdrolspelers. Zij beïnvloeden de zorgkwaliteit met budgetten, beleidsplannen en innovatieve projecten.
Ook gemeentelijk beleid is belangrijk, bijvoorbeeld door zorgvoorzieningen en mantelzorgers te ondersteunen.
Ben je politiek actief? Lees ons memorandum en ga met ons in dialoog om de dementiezorg verder te verbeteren. Heb je contacten bij politieke partijen? Breng ons memorandum onder de aandacht en bespreek onze suggesties.
Referentiekader dementie
Bij de Expertisecentra Dementie staat kwaliteitsvolle, mensgerichte zorg voorop. Zo ervaart de persoon met dementie en zijn omgeving een warme, respectvolle en individuele benadering.
Centraal staat het idee dat iemand met dementie niet louter als patiënt wordt gezien, maar als een volwaardig individu met eigen behoeften, wensen en ervaringen. Hier spreken we van persoons- en relatiegerichte zorg.
In 2018 publiceerde het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen ‘Ik, jij, samen MENS’: een integraal Referentiekader Dementie voor kwaliteit van leven, wonen en zorg voor personen met dementie.
Voor wie?
Dit sectoroverschrijdend document richt zich tot alle betrokkenen bij de zorg en ondersteuning van mensen met dementie en hun mantelzorgers. Het richt zich tot thuiszorgdiensten, diverse woonvormen voor mensen met dementie en ziekenhuizen.
Co-creatie
Het boek is een co-creatie. De auteurs combineerden inzichten uit wetenschappelijke literatuur, visiedocumenten en richtlijnen, met gesprekken met tientallen personen met dementie, mantelzorgers, zorgverleners en leidinggevenden.
De zes fundamenten
Het eindresultaat is een document dat zes essentiële fundamenten blootlegt:
- genuanceerde beeldvorming
- normalisatie
- autonomie in geborgenheid
- afgestemde zorg voor de persoon met dementie
- mantelzorgers en naasten
- een warm team van professionele zorgverleners en vrijwilligers
Onze ondersteuningsvormen
De Expertisecentra Dementie ondersteunen je bij het uitbouwen van een persoonsgerichte benadering. Het boek ‘Ik, jij, samen MENS’ vormt de basis voor een waaier aan ondersteuningsvormen: van gratis webinars en praktische tools (filmpjes, getuigenissen en groeimeters) tot vormingen en intervisie. Ook kunnen we duurzaam met jullie aan de slag gaan in een verandertraject. Hierbij begeleidt een facilitator van een Expertisecentrum Dementie een kernteam in jullie organisatie.
Boek
Het Referentiekader Dementie is te koop in onze webshop
Mini-documentaire
Bekijk onze mini-documentaire ‘Samen MENS’ waarin vijf zorgverleners vertellen hoe zij persoonsgerichte zorg zien.
Verandertraject
Voor een begeleid verandertraject neem je contact op met het Expertisecentrum Dementie in jouw buurt.
Vorming
Heb je interesse in een vorming over het Referentiekader Dementie. Neem een kijkje op de vormingswebsite of contacteer onze vormingsverantwoordelijke.
Vind je niet wat je zoekt?
Contacteer ons.
Richtlijnen
Richtlijnen voor dementiezorg
Richtlijnen zijn documenten met aanbevelingen die duidelijke instructies geven over hoe zorgverleners omgaan met verschillende aspecten van de zorg en begeleiding van mensen met dementie. Denk aan diagnose, behandeling en ondersteuning. Ze zijn bedoeld om de kwaliteit ervan te verbeteren.
Wat bieden richtlijnen?
- algemene aanbevelingen en goede voorbeelden uit de praktijk voor zorgverlening
- instructies voor de uitvoering van specifieke taken
Richtlijnen zijn vaak gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en goede praktijken. Ze worden regelmatig herzien en bijgewerkt. We werken hiervoor samen met Cebam.
Het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen heeft bijgedragen aan twee belangrijke richtlijnen:
Internationale richtlijnen
Ook in het buitenland bestaan er richtlijnen voor dementiezorg en de benadering van mensen met dementie. Via de North Sea Dementia Group volgen we deze buitenlandse richtlijnen op de voet.
Vlaams dementieplan
Dementieplan 2021-2025
Het dementieplan 2021-2025 beschrijft de belangrijkste richtlijnen voor het beleid rondom dementiezorg in Vlaanderen. Het plan bevat strategische doelstellingen en acties om de zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers te verbeteren.
Waarom een dementieplan?
In Vlaanderen wordt de bevolking steeds ouder, waardoor de kans op dementie toeneemt. Ongeveer 1 op de 5 mensen krijgt te maken met dementie. Daarom is goede ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers essentieel. Het plan benadrukt ook het belang van autonomie, participatie en persoonsgerichte zorg, zodat iedereen deel blijft uitmaken van de samenleving.
De zeven thema’s van het dementieplan
- Cijfers en voorspellingen: Het aantal mensen met dementie zal tegen 2070 verdubbelen door de vergrijzing.
- Belang van preventie: Tot 40% van dementie op bevolkingsniveau kan worden voorkomen met een gezonde leefstijl. Beweging en sociaal contact blijven belangrijk, zelfs als je dementie hebt.
- Kwaliteit van zorg: De zorg verschuift van een medisch model naar persoonsgerichte zorg, waarbij de persoon centraal staat. Het Referentiekader dementie biedt inspiratie voor deze aanpak. Referentiepersonen dementie en Dementie ReferentieArtsen (DRA) spelen een belangrijke rol.
- Genuanceerde beeldvorming: Het is belangrijk om een genuanceerd beeld van dementie te verspreiden. Je kunt betrouwbare informatie over de aandoening vinden op verschillende websites, waarbij dementie.be de centrale vindplaats is.
- Verbetering van mantelzorgondersteuning: Psycho-educatiepakketten, lotgenotencontact en buddywerkingen bieden steun aan mantelzorgers.
- Persoonsgerichte ondersteuning: De Vlaamse werkgroep voor mensen met dementie speelt een belangrijke rol in het benoemen van de mogelijkheden en talenten van mensen met dementie.
- Aandacht voor specifieke doelgroepen: Mensen met dementie op jonge leeftijd, mensen met een beperking en mensen met een migratieachtergrond zijn enkele specifieke doelgroepen.
Toekomstvisie
In 2026 komt er een nieuw dementieplan om voort te bouwen op de bestaande initiatieven en een langetermijnvisie te waarborgen.
Wil je meer weten over het dementieplan?
Lees onze samenvatting hier en het volledige dementieplan op de website van het Departement Zorg.